XXXV Tom:
Studia Niemcoznawcze (Studien zur Deutschkunde), 2007
INHALTSVERZEICHNIS
Lech Kolago, Katarzyna Grzywka: Profesorowi Michałowi Cieśli w setną rocznicę urodzin i w dziesiątą rocznicę śmierci 11
Krzysztof A. Kuczyński: Moje spotkania z profesorem Michałem Cieślą.................. 15
Michał Juliusz Cieśla: Dane bibliograficzne do leksykonu germanistów, napisane przez Profesora w dniu 8 marca 1983 roku 19
Lech Kolago: Dem polnischen Germanisten Prof. Dr. Michał Cieśla zum 88. Geburtstag 23
KULTURWISSENSCHAFT
Tomasz G. Pszczółkowski: Zur Neubestimmung des Komparatistik-Begriffs in der Auslandsgermanistik 37
Peter Becker: Die Sache mit der Stille............................................................................ 43
Piotr Kołtunowski: Psychologiczne podstawy tworzenia postawy wobec wroga i własnego narodu przez ministra propagandy III Rzeszy Josepha Goebbelsa i ich wpływ na kształtowanie wojennego morale Niemców w okresie podczas drugiej wojny światowej 47
Irena Chyła-Szypułowa: Stanisław Wyspiański i jego synteza sztuk........................... 61
Katarzyna Grzywka: O funkcjonowaniu bajki ludowej w systemie pedagogiki ludowej 71
Lech Kolago: „Die ungewöhnlichste und wertvollste Bühne dieser Art in Europa". Das Schaffen Mozarts als eine Spezialität der Warschauer Kammeroper............................................................................................................ 83
Anna Górajek: NRD – istnienie niezależnych wydawnictw – fikcja czy rzeczywistość? 95
Joanna Godlewicz-Adamiec: Laudyna – wdowa po Askalonie i Iwein – zabójca Askalona. Kilka uwag o związku Laudyny i Iweina w Iweinie Hartmanna von Aue............................................................................................... 105
Agnieszka Sochal: „Ich wüßte kein Ereignis auf dem Gebiet der Mode zu nennen, das die Gemüter so erregen sollte wie das Aufkommen des Bubikopfes". Zur Kulturgeschichte einer Frisur................................................... 119
Ernest Kuczyński: Pożegnanie hrabiny. Reakcja prasy niemieckiej na śmierć Marion Dönhoff 127
Piotr Kociumbas: Besinge die Music, die angenehmste Lust. Anna Renata Breynes Kantatendichtung 151
Waldemar Jagodziński: „Dreck, der an allen Fingern klebt": über Hürlimanns Beurteilung der Haltung der Schweiz im Zweiten Weltkrieg 167
Barbara Czerska: Rahel Levin Varnhagen von Ense als eine Salondame...................... 175
Dominika Wyrzykiewicz: Aktorzy niemieccy w Warszawie w XVIII wieku............ 185
Ewelina Damps: Das Stück Biedermann und die Brandstifter von Max Frisch in Teatr Współczesny in Warschau 191
LITERATURWISSENSCHAFT
Ulrich Müller: Hegel und sein Narr: Ein unveröffentlichter Dramenentwurf zur Interkulturalität von Fawzi Boubia 205
Jan Papiór: Ironia przedsokratejska............................................................................. 227
Alfred Behrmann: Ist Goethes Faust eine Tragödie?................................................... 235
Norbert Honsza, Stephan Wolting: Marcel Reich-Ranicki „Znalazłem ojczyznę"..... 251
Jacek Rzeszotnik: Des Fakers U-Boote auf hoher See oder Stanisław Lems Imaginäre Größe als Rezeptionsgegenstand im deutschen Sprachraum 259
Jens Stüben, Andrzej Kątny (tłum.): Willibald Omankowski/Omansen (1886-1976). Z okazji 30 rocznicy śmierci wybitnego gdańskiego liryka (5 lipca 2006)............................................................................................................. 275
Robert Małecki: Botho Strauß a niemiecka przestrzeń publiczna............................... 287
Ewa Wojno-Owczarska: Problem zdrady w życiu małżeńskim w utworze Ireneusza Iredyńskiego Wszyscy zostali napadnięci 297
Anna Warakomska: Ernst, Scherz, Ironie als Mittel zur literarischen Darstellung ‚einer wilden Flora von mythischen Erklärungen' der Welt 305
Małgorzata Grabowska: „Der kürzeste Weg zu sich selbst führt um die Welt herum". O egzystencjalnych peregrynacjach nomady XX wieku na podstawie opowiadania Petera Roseia Das Logbuch des Saint-Exupéry.............. 317
Katarzyna Nowakowska: O zmianie perspektywy w recepcji twórczości Carla i Gerharda Hauptmannów 327
Agnieszka Muszyńska: Transkrypcja literacka dzieła muzycznego na przykładzie opowiadania R. Schumann /z op. 68/ Antonia Fogazzaro 333
Agnieszka K. Haas: Spotkania z obcością. O prozie Doris Dörrie.............................. 355
Ewelina Michta: Am Anfang steht die Frau, nicht die Norm der Männerwelt. Die gesellschaftliche Position der Frau um 14. Jahrhundert und ihre Widerspiegelung im Buch von der Stadt der Frauen von Christine de Pizan........ 369
Agnieszka Borkiewicz: Zagadnienie literackości reportażu – na przykładzie zbioru reportaży podróżniczych Karla-Markusa Gaußa Psożercy ze Svini....................................................................................................................... 383
Klaudia Kowalczyk: Robert Walsers Werk als Provokation und Rätsel..................... 391
Ewa Anna Piasta: Das Gedicht Gebet von Eduard Mörike in der Vertonung von Hugo Wolf. Einige Bemerkungen zur Verskunst Mörikes und zur Vertonungsweise Wolfs......................................................................................... 401
Olga Olivia Kasaty: Das Weissbuch – ein Versuch sich dem Heiligen zu nähern oder die Grenzen des Sakralen 411
Janina Rożałowska: Hertha Pohl – zapomniana pisarka z Krapkowic........................ 419
SPRACHWISSENSCHAFT UND ANGEWANDTE SPRACHWISSENSCHAFT
Elżbieta Zawadzka-Bartnik: Świat mediów elektronicznych – czy zawsze nam przyjazny? 431
Anna Jaroszewska: O przyswajaniu języka obcego i innych wybranych terminach – wprowadzenie 445
Agnieszka Rumianowska: Współczesna kultura popularna w nauczaniu i uczeniu się języka obcego. Muzyczny wideoklip 457
Iwona Legutko-Marszałek: Sprachverarbeitung und der lexikalische Zugriff bei Bilingualen 469
Karol Czejarek: Czy w przekładzie wystarczy znajomość języka obcego?............... 475
Edyta Grotek: Die deutsche Landwirtschaft im 19. Jahrhundert. Hauptzüge der Entwicklung, bedeutende Persönlichkeiten und Schriften 483
Maria Biskup: Zu den Verfahren der Bedeutungsentwicklung.................................... 493
Ewa Majewska: Internationalisierung der Vornamengebung in Deutschland und in den Niederlanden als Ausdruck der Globalisierung der Kultur 501
Marek Laskowski: Einige Aspekte der Satzverbindung aus deutsch-polnischer Sicht – konfrontative Explikation 507
Jacek Makowski: Religijne, kultowe i mistyczne słownictwo w języku narodowego socjalizmu. Autoreferat rozprawy doktorskiej 521
Małgorzata Bralska: „Nelke am Knopfloch" – das Streiflicht als Merkzeichen der Süddeutschen Zeitung. Kurze Darstellung der Spezifik einer Rubrik vor dem Hintergrund der Entstehung und Entwicklung der Süddeutschen Zeitung in der Nachkriegszeit 537
Witold Sadziński: Überregionale Komposita mit bairischen Konstituenten................ 555
Justyna Machniewicz: Charakterystyka porównawcza partykuł modalnych języka niemieckiego i polskiego z uwzględnieniem problemu ich tłumaczenia............................................................................................................ 575
Sylwia Firyn: Namen der Wochentage in westgermanischen und westslawischen Sprachen 583
Tomasz Zakolski: Die Entwicklung der Euphemismen für die Bezeichnung Hose im 18. und 19. Jh. 601
Barbara Mecner: System języka pisanego – podstawowe zagadnienia na przykładzie języka niemieckiego i polskiego 607
BUCHBESPRECHUNGEN UND BERICHTE
Hanna Biaduń-Grabarek: Sławomira Kaleta: Graphematische Untersuchungen zum Codex Picturatus von Balthazar Behem. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004, 177 S............................................. 617
Waldemar Czachur: Gerd Fritz: Einführung in die historische Semantik. Germanistische Arbeitshefte. Max Niemeyer Verlag, Tübingen 2005, 249 S................................................................................................................................ 620
Karol Czejarek: Przekład – mity i rzeczywistość – innymi słowy o godnej zauważenia książce Krzysztofa Hejwowskiego na temat „teorii przekładu"............................................................................................................. 624
Joanna Giel: Aloys Blumauer: Virgils Aeneis, travestirt. Herausgegeben von Wynfrid Kriegleder, Edition Praesens. Verlag für Literatur- und Sprachwissenschaft, Wien 2005, 312 S................................................................. 627
Joanna Godlewicz-Adamiec: Małgorzata Grabowska: Musik und Musiker im Werk Peter Härtlings. Neisse Verlag, Wrocław-Dresden 2006, ss. 300............................................................................................................................... 630
Joanna Godlewicz-Adamiec: Joanna Wartoś-Szmigiero: Pojednanie jako przesłanie życia i twórczości Edyty Stein. Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Warszawa 2006,
ss. 254.................................................................................................................... 633
Izabella Golec: Danzig und der Ostseeraum. Sprache, Literatur, Publizistik. Herausgegeben von Holger Böning, Hans Wolf Jäger, Andrzej Kątny und Marian Szczodrowski. Edition lumière, Bremen 2005, 351 S............................... 636
Andrzej Grosbart: Maciej Chłopek: Bikiniarze – pierwsza polska subkultura. Wydawnictwo Akademickie „Żak", Warszawa 2005, ss. 168 640
Andrzej Grosbart: Marek Gaszyński: Fruwa twoja marynara. Lata czterdzieste i pięćdziesiąte – jazz, dancing, rock and roll. Prószyński i S-ka, Warszawa 2006, ss. 243........................................................................................ 642
Edyta Grotek: Hans Altmann, Suzan Hahnemann: Syntax fürs Examen. Studien- und Arbeitsbuch. 2. überarbeitete und erweiterte Auflage. VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden 2005, 226 S................................................ 644
Katarzyna Grzywka: Hanns-Josef Ortheil: Das Glück der Musik. Vom Vergnügen, Mozart zu hören. Luchterhand Literaturverlag, München 2006, 223 S...................................................................................................................... 647
Katarzyna Grzywka: Hanns-Josef Ortheil: Die geheimen Stunden der Nacht. Roman. Luchterhand Literaturverlag, München 2005, 382 S. 649
Katarzyna Grzywka: Hanns-Josef Ortheil: Venedig. Eine Verführung. Sanssouci im Carl Hanser Verlag, München/Wien 2004, 142 S. 650
Agnieszka Haas: Christian Oestersandtfort: Immanente Poetik und poetische Diätetik in Hölderlins Turmdichtung. [Untersuchungen zur deutschen Literaturgeschichte, Bd. 126]. Max Niemeyer Verlag, Tübingen 2006, 397 S...... 652
Waldemar Jagodziński: Götz Aly: Hitlers Volksstaat. Raub, Rassenkrieg und nationaler Sozialismus. S. Fischer Verlag, Frankfurt am Main 2005, 445 S...................................................................................................................... 657
Lech Kolago: Claudia Albert: Tönende Bilderschrift. ‘Musik' in der deutschen und französischen Erzählprosa des 18. und 19. Jahrhunderts. Synchron Wissenschaftsverlag der Autoren, Heidelberg 2002, 167 S................... 660
Lech Kolago: Ambrosius Lobwasser: Plaster Dauids Teil I und II. Georg Olms Verlag, Hildesheim/Zürich/New York 2004 663
Lech Kolago: Robert Małecki: Wizjonerzy, kaznodzieje, anarchiści. Literatura wobec rzeczywistości Republiki Federalnej Niemiec w latach 1949-1989. Oficyna Wydawnicza ATUT. Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2006, ss. 299 666
Lech Kolago: Martin Opitz: Die Psalmen Davids. Herausgegeben von Eckhard Grunewald und Henning P. Jürgens. Georg Olms Verlag, Hildesheim u.a. 2004, 416+10 S............................................................................................... 668
Krzysztof A. Kuczyński: Gerhart und Margarete Hauptmann – Oskar Loerke. Briefwechsel. Hrsg. von Peter Sprengel in Verbindung mit Studierenden der FU Berlin. Aisthesis Verlag, Bielefeld 2006, ss. 280................. 670
Krzysztof A. Kuczyński: Ślązacy od czasów najdawniejszych do współczesności. Schlesier von den frühesten Zeiten bis zur Gegenwart. T. I/Bd. I. Pod red./hrsg. Joanna Rostropowicz. Łubowice – Opole 2005, Górnośląskie Centrum Kultury i Spotkań im. Eichendorffa w Łubowicach, Fundacja Nauki i Kultury na Śląsku...................................................................... 672
Krzysztof A. Kuczyński: Carl und Gerhard Hauptmann. Zwischen regionaler Vereinnahmung und europäischer Perspektivierung. Hrsg. von Edward Białek und Mirosława Czarnecka. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe/Neisse Verlag, Wrocław – Dresden 2006, ss. 434........................................................................................... 673
Krzysztof A. Kuczyński: Stefan H. Kaszyński: W cieniu habsburskich krajobrazów. Trzynaście esejów o literaturze austriackiej. Ars nova, Poznań 2006, ss. 239.......................................................................................................... 675
Krzysztof A. Kuczyński: Wrocław – Berlin, Germanistischer Brückenschlag im Deutsch-polnischen Dialog. II. Kongreß der Breslauer Germanistik. Hrsg. von Bernd Balzer und Marek Hałub. Oficyna Wydawnicza ATUT/Neisse Verlag, Wrocław – Dresden 2006, Bd. I, ss. 306; Bd. II, ss. 132; Bd. III, ss. 290; Bd. IV, ss. 304............................................................................. 677
Krzysztof A. Kuczyński: Labyrinthe der Erinnerung. Beiträge zur österreichischen Literatur. Festschrift für Prof. Stefan H. Kaszyński. Hrsg. von Joanna Drynda und Katarzyna Dzikowska. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006, ss. 342 679
Krzysztof A. Kuczyński: Henryk Rzega: Joseph von Eichendorff. Uniwersalny charakter wartości religijno-moralnych w twórczości Josepha von Eichendorffa. Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole 2005, ss. 174 i zdj.......... 680
Krzysztof A. Kuczyński: Marek Jaroszewski: Życie i twórczość E.T.A. Hoffmanna 1776-1822. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2006, ss. 134.......................................................................................................... 682
Krzysztof A. Kuczyński: Katowice. Polsko-niemiecka przestrzeń kulturowa w latach 1865-1939. Pod red. Grażyny B. Szewczyk. Uniwersytet Śląski, Katowice 2006,
ss. 238.................................................................................................................... 684
Krzysztof A. Kuczyński: Gerhard Hauptmann. W sześćdziesiątą rocznicę śmierci. Pod red. Grażyny B. Szewczyk. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006, ss. 150......................................................................... 686
Justyna Machniewicz: Jutta Limbach (Hrsg.): Ausgewanderte Wörter. Hueber Verlag, Ismaning 2007 688
Robert Małecki: Katarzyna Grzywka: Od lasu po góry, od domu po grób… Polska i niemiecka bajka ludowa ze zbiorów Oskara Kolberga i braci Grimm. Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005, ss. 504 693
Joanna Oleksiewicz: Anna Górajek: Wydarzenia społeczno-polityczne w Polsce w niemieckiej literaturze i publicystyce lat osiemdziesiątych (1980-1989). Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2006, ss. 573 695
Szymon Oszczudłowski: Manfred Görtemaker: Thomas Mann und die Politik. S. Fischer Verlag, Frankfurt am Main 2005, 284 S. 696
Tomasz G. Pszczółkowski: Katarzyna Grzywka: Od lasu po góry, od domu po grób... Polska i niemiecka bajka ludowa ze zbiorów Oskara Kolberga i braci Grimm. Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005, ss. 504 700
Tomasz G. Pszczółkowski: Robert Małecki: Wizjonerzy, kaznodzieje, anarchiści. Literatura wobec rzeczywistości Republiki Federalnej Niemiec w latach 1949-1989. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2006, ss. 299....... 714
Tomasz G. Pszczółkowski: Katarzyna Maniszewska: Terroryzm i media. Środki masowego przekazu i literatura a rozwój terroryzmu w Republice Federalnej Niemiec w latach 1968-1998. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2006, ss. 323 716
Tomasz G. Pszczółkowski: Czesław Karolak, Wojciech Kunicki, Hubert Orłowski: Dzieje kultury niemieckiej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, ss. 572 + ilustracje i mapy......................................................... 718
Reinhold Utri: Jerzy Mikułowski Pomorski: Jak narody porozumiewają się ze sobą w komunikacji międzykulturowej i komunikowaniu medialnym. Universitas, Kraków 2006, ss. 404...................................................................... 719
Anna Warakomska: Anna Górajek: Wydarzenia społeczno-polityczne w Polsce w niemieckiej literaturze i publicystyce lat osiemdziesiątych (1980-1989). Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2006, ss. 574 720
Anna Warakomska: K. T. Toeplitz: Dokąd prowadzą nas media. Wydawnictwo ISKRY, Warszawa 2006, ss. 313 724
Józef Wiktorowicz: Mariola Wierzbicka, Małgorzata Sieradzka, Jaromin Homa (Hrsg.): Moderne deutsche Texte. Beiträge der Internationalen Germanistenkonferenz Rzeszów 2004. [Danziger Beiträge zur Germanistik, Bd. 16]. Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main 2005, 421 S. 727
Kinga Zielińska: Waldemar Czachur: Textmuster im Wandel. Ein Beitrag zur textlinguistischen Erforschung der Vereinssatzungen im 19. Jahrhundert. Oficyna Wydawnicza ATUT/Neisse Verlag, Wrocław – Dresden 2007, 318 S... 733
Waldemar Jagodziński: Europa und die Schweizer: Vergangenheit und Zukunft. Ein Bericht über den Vortrag von Professor Jean F. Bergier, 12. Mai 2006, Deutsches Historisches Institut in Warschau.............................................. 735
Autoren der Beiträge und Buchbesprechungen 739