XXXVI Tom:
Studia Niemcoznawcze (Studien zur Deutschkunde), 2007
INHALTSVERZEICHNIS
Małgorzata Szuk, Wojciech Wiesiołek: Bericht von der Verleihung der Ehrenstatuetten des Verbandes Polnischer Germanisten (VPG) an das Professorenehepaar Margot und Wolfgang Heinemann sowie an Dr. Heinz-Rudi Spiegel. 9
Franciszek Grucza: Laudatio auf Dr. Heinz-Rudi Spiegel............................................. 17
Heinz-Rudi Spiegel: Dankesworte................................................................................. 25
Józef Wiktorowicz: Laudatio auf Professorin Margot Heinemann und Professor Wolfgang Heinemann 29
Jerzy Żmudzki: Laudatio auf Prof. Dr. Margot Heinemann und Prof. Dr. Wolfgang Heinemann 33
***
Józef Wiktorowicz: Zur neueren Geschichte der Warschauer Germanistik................... 39
***
KULTURWISSENSCHAFT
Tomasz G. Pszczółkowski: Anmerkungen zum Begriff der Interdisziplinarität, speziell in den Geisteswissenschaften 51
Elmar Budde: Filmmusik – Verlust der musikalischen Vernunft?.................................. 61
Lech Kolago: Johann Abraham Peter Schulz' Lehre vom Volkslied und Volksgesang... 71
Artur Stopyra: O (nie)rzetelności prac kulturoznawczych dotyczących krajów niemieckojęzycznych na przykładzie Liechtensteinu 79
Dominika Wyrzykiewicz: E.T.A. Hoffmann i Warszawskie Towarzystwo Muzyczne 87
Łukasz Sołtysiak: Herbert Maisch – czyli Triumpf geniusza a film w Trzeciej Rzeszy. Niezwykła historia reżysera, który przed 55 laty dzięki filmowi, na nowo ożywił postać Fryderyka Schillera, a sam zaś na zawsze wybrał byt w jego cieniu 95
Magdalena Sekulska: Hans Weigel als Musikkritiker. Kulturwissenschaftliche, autobiographische und literarische Anspielungen in den Musikfeuilletons Apropos Musik (1965).............................................................. 107
Ewelina Michta: W jaki sposób literatura i film pozwalają oddzielić „światło od ciemności i nazwać rzeczy po imieniu"? Refleksje przedstawione na przykładzie powieści Pachnidło Patricka Süskinda i jej ekranizacji..................... 119
Łukasz Brzana: Die Folgen der sozialen Ungleichheit in Deutschland nach der Wiedervereinigung 125
Renata Spodzieja: Wpływ reformacji na odrodzenie w Polsce.................................... 139
LITERATURWISSENSCHAFT
Ulrich Müller: Der Nürnberger Hans-Sachs-Brunnen (1977-1984) von Jürgen Weber. Über die Freuden und Leiden der Ehe 149
Rüdiger Bernhardt: Hedda Gablers Rache. Zu Henrik Ibsens 100. Todestag am 23. Mai 2006 169
Katarzyna Grzywka: „… in diese Stille zurückkehren". Zur Venedig-Episode im Roman Die geheimen Stunden der Nacht von Hanns-Josef Ortheil 187
Paweł Zimniak: Nachbarn literarisch – Zu Polenbildern in der neuesten deutschen Literatur 195
Sławomir Leśniak: Tomasz Mann, Max Rychner, Hugo von Hofmannsthal i Rudolf Kassner (Przyczynek do typologii form eseistycznych) 213
Małgorzata Grabowska: „Poetische Annäherungen an die Natur und das Entsetzen". O multiplikacjach pejzaży literackich w opowiadaniu Ja und Nein Petera Roseia................................................................................................. 225
Anna Warakomska: „Ironie nanntest du mich, Vater, im edlen Sinne der Griechen". O pokrewieństwie Ironii oraz Krytyki w teorii i praktyce literackiej................................................................................................................ 235
Robert Małecki: Język, literatura, teatr. Botho Straußa zmagania z rzeczywistością. 251
Joanna Godlewicz-Adamiec: Miłość do mężczyzny czy miłość do bliźniego? Uwagi o Biednym Henryku Hartmanna von Aue 263
Justyna M. Krauze: Ella Maillarts Ausser Kurs und Lili Körbers Eine Frau erlebt den roten Alltag – zwei Reiseberichte aus der Sowjetunion der 30er Jahre....................................................................................................................... 277
Barbara Rowińska-Januszewska: Zum Motiv des Todes in Los von Klaus Merz..... 303
Monika Wolting: Hermann Hesses Gartenkonzeptionen oder die Rehabilitierung eines „Gartenzwergs" 317
Renata T. Kopyść: Franz Kafkas Ein Bericht für eine Akademie oder was das Menschliche von dem Animalischen unterscheidet 326
Ewa Jarosz-Sienkiewicz: Das scheue Wort – einige Bemerkungen zur Lyrik von Joachim Ringelnatz 339
Zofia Moros: Nihilistische Gedankenexperimente in der deutschen Literatur von Jean Paul bis Georg Büchner – Zum Forschungsstand 353
Piotr Maciej Kociumbas: Glück zu, du Freude dieser Zeit. Imieninowa poezja kantatowa w osiemnastowiecznym Gdańsku 363
Waldemar Jagodziński: Den Sachbuchautor Sachbuchautor sein lassen. Zum 50. Wiener Geburtstag von Dietmar Grieser 381
Dorota Tomczuk: Der Begriff des Nationalbewusstseins unter dem Aspekt der Wiedervereinigung Deutschlands bei Andrzej Szczypiorski und Patrick Süskind...................................................................................................... 395
Szymon Oszczudłowski: Thomas Mann und die Frage der deutsch-französischen Beziehungen 401
Anna Zarawska: „Und ihr werdet hören, wie im Tode das Leben beginnt". Die biblischen und mystischen Motive in der Fahrt ins Staublose von Nelly Sachs............................................................................................................ 411
Adam Sobek: Meinrad Inglins Schweizerspiegel – ein Soldatenroman? Bild der Innerschweiz Anfang 20. Jahrhunderts 425
Karin Wawrzynek: Die Bedeutung und Funktion der Symbole am Beispiel der Einhorn-, Rosen- und Steinsymbolik im lyrischen Werk Rainer Maria Rilkes..................................................................................................................... 445
Nina Nowara: Mit phantastischer Feder geschrieben – Versuch einer vergleichenden Analyse des Phantastischen bei Ingeborg Bachmann und Barbara Büchner.................................................................................................................. 459
Olga Romik: Der Irre als der neue Mensch im Expressionismus................................. 471
Beata Bączkowicz: Wpływ prądów filozoficznych na kształtowanie się świadomości filozoficznej Carla Hauptmanna 483
Ewa Cwanek-Florek: Udział Polaków w życiu kulturalnym Austrii z perspektywy wiedeńskich pamiątek poświęconych sylwetkom polskich artystów muzyków............................................................................................... 493
Jolanta Pacyniak: Erinnerungskonstruktionen im Erzählband Das dreißigste Jahr von Ingeborg Bachmann 509
SPRACHWISSENSCHAFT UND ANGEWANDTE SPRACHWISSENSCHAFT
Ryszard Lipczuk: Motive der Fremdwortbekämpfung............................................... 521
Marta Czyżewska: Milka, Tschibo i Haribo czyli onomastyka na deser (cz. 1)........ 533
Krzysztof Nerlicki: Wie werden Fremdsprachen gelernt? Subjektive Meinungen von Studienanfängern am Beispiel der Germanistikstudenten 539
Ireneusz Gaworski: Zu einer Form von interlingualen Interferenzfehlern in den deutschen Verb-Zweit-Sätzen 563
Marta Torenc: Źródła charakterystyki kompetencji międzykulturowej w dydaktyce języków obcych na przykładzie wybranych koncepcji 575
Maria Biskup: Sprechen Sie Denglisch? Einige Überlegungen zu englischen Einflüssen im Deutschen 583
Anna Stelmaszczuk: Zur Textsorte Zeitungskommentar............................................. 591
Tomasz Zakolski: Bekleidungsbezeichnungen onomastischer Herkunft..................... 605
Janusz Pociask: Zur Funktion der Phraseologismen in Zeitungsüberschriften............ 619
Agnieszka Żółtowska-Milewska: Stereotype und Vorurteile als spezifische Formen und ihre Rolle im Fremdverstehen 631
Martyna Ocalewicz: Niemieckie teksty prawne w ujęciu translatorycznym – próba charakterystyki 643
BUCHBESPRECHUNGEN UND BERICHTE
Marta Czyżewska: Rudolf Köster: Eigennamen im deutschen Wortschatz. Ein Lexikon. W. de Gruyter, Berlin/New York 2003, 196 S. 655
Joanna Godlewicz-Adamiec: Alan Maker: Rycerstwo średniowiecznej Europy. Życie i legenda. Tłum. Zbigniew Dalewski. Świat Książki, Warszawa 2004, ss. 197.......................................................................................................... 656
Joanna Godlewicz-Adamiec: Robert Małecki: Wizjonerzy, kaznodzieje, anarchiści. Literatura wobec rzeczywistości Republiki Federalnej Niemiec w latach 1945-1989. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2006, ss. 299 658
Anna Górajek: Katarzyna Grzywka: Od lasu po góry, od domu po grób… Polska i niemiecka bajka ludowa ze zbiorów Oskara Kolberga i braci Grimm. Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Zakład Graficzny UW, Warszawa 2005, ss. 504 660
Anna Górajek: Mieczysław Tomala: Polityka i dyplomacja polska wobec Niemiec. T. 1: 1945-1970, Warszawa 2005, ss. 434; t. 2: 1971-1990, Warszawa 2006, ss. 718........................................................................................ 664
Małgorzata Grabowska: Barbara Kita: Między przestrzeniami. O kulturze nowych mediów. Wydawnictwo RABID, Kraków 2003, ss. 134 665
Małgorzata Grabowska: Jerzy Łukosz: Pasje i kantyleny. Szkice o literaturze niemieckojęzycznej. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2005, ss. 254............................................................................................................................... 668
Katarzyna Grzywka: Die Brüder Grimm in Berlin. Bilder – Studien – Dokumente. Herausgegeben von der Grimm-Sozietät zu Berlin e.V. Redaktion Klaus B. Kaindl und Berthold Friemel mit Unterstützung von Wilhelm Braun, Maria Hartz, Ingrid Pergande-Kaufmann, Claudia Priemer und Daniela Boltres-Astner. Zweite, durchgesehene Auflage. S. Hirzel Verlag, Stuttgart/Leipzig 2005, 208 S. 670
Katarzyna Grzywka: Anna Górajek: Wydarzenia społeczno-polityczne w Polsce w niemieckiej literaturze i publicystyce lat osiemdziesiątych (1980-1989). [Dissertationes Inaugurales Selectae, Vol. 25]. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2006, ss. 574.................................................................................................................... 672
Katarzyna Grzywka: Petra Reski: Der Italiener an meiner Seite. Droemer Verlag, München 2006, 222 S. 674
Lech Kolago: Der Genfer Psalter und seine Rezeption in Deutschland, der Schweiz und den Niederlanden. Max Niemeyer Verlag, Tübingen 2004, 498 S............................................................................................................................. 676
Lech Kolago: Anna Górajek: Wydarzenia społeczno-polityczne w Polsce w niemieckiej literaturze i publicystyce lat osiemdziesiątych (1980-1989). Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2006, ss. 574........................................ 678
Małgorzata Kosacka: Alina Borkowska-Rychlewska: Poema muzykalne. Studia o operze w Polsce w okresie romantyzmu. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2006, ss. 300............. 682
Krzysztof A. Kuczyński: Wojciech Kunicki: „… auf dem Weg in dieses Reich". NS-Kulturpolitik und Literatur in Schlesien 1933 bis 1945. Leipziger Universitätsverlag, Leipzig 2006, 843 S................................................................ 683
Krzysztof A. Kuczyński: Henryk Bereska. Poeta, tłumacz, popularyzator literatury polskiej w Niemczech. Pod red. Grażyny B. Szewczyk. Biblioteka Śląska, Katowice 2006, ss. 73.............................................................. 685
Krzysztof A. Kuczyński: Niemieckojęzyczni laureaci Literackiej Nagrody Nobla. Praca zbiorowa pod red. K. Ruchniewicza i M. Zybury. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2006, 285 S. 687
Krzysztof A. Kuczyński: Śląska Republika Uczonych. Schlesische Gelehrtenrepublik. Slezká Vĕdecká Obec. Vol. 2. Red./hg. v. Marek Hałub, Anna Mańko-Matysiak. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2006,
584 S...................................................................................................................... 688
Krzysztof A. Kuczyński: Verhandlungen der Identität. Literatur und Kultur in Schlesien seit 1945. Hrsg. von Jürgen Joachimsthaler und Walter Schmitz. [Silesica, Bd. 4]. Thelem, Dresden 2004, 306 S..................................... 690
Krzysztof A. Kuczyński: Zwischen Verlust und Fülle. Studien zur Literatur und Kultur. Festschrift für Louis Ferdinand Helbig. Hrsg. von E. Białek und D. Haberland. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Neisse Verlag, Wrocław – Dresden 2006, 463 S. 691
Robert Małecki: Joanna Godlewicz-Adamiec: Plastyczne i językowe środki wyrazu w dziełach mistyków niemieckich epoki średniowiecza. Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005, ss. 427............... 693
Robert Małecki: Małgorzata Grabowska: Musik und Musiker im Werk Peter Härtlings. Oficyna Wydawnicza ATUT/Neisse Verlag, Wrocław/Dresden 2006, 300 S.............................................................................. 695
Marcin Miodek: Niemcy – Austria – Szwajcaria. Rocznik Katedry Badań Niem-Poznawczych Uniwersytetu Łódzkiego. Tom I. Pod redakcją Krzysztofa A. Kuczyńskiego. Łódź 2006, ss. 298............................................... 697
Joanna Oleksiewicz: Katarzyna Grzywka: Od lasu po góry, od domu po grób… Polska i niemiecka bajka ludowa ze zbiorów Oskara Kolberga i braci Grimm. Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Zakład Graficzny UW, Warszawa 2005, ss. 504 703
Maciej Pławski: Jacek Barański: Zum Einfluss der Verbvalenz auf die Satzgliedfolge im Deutschen und im Polnischen. Eine kontrastive Analyse. [Studien zum polnisch-deutschen Sprachvergleich, Bd. 4]. Hrsg. von Antoni Dębski. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006, 202 S...................................................................................................................... 704
Janusz Pociask: Bastian Sick: Der Dativ ist dem Genitiv sein Tod. Neues aus dem Irrgarten der deutschen Sprache. Folge 2. KiWi Kiepenhauer & Witsch Verlag, Köln und Spiegel online GmbH, Hamburg 2005, 268 S................ 706
Janusz Pociask: Agnieszka Vogelgesang-Doncer: Zu Besetzungsmöglichkeiten des Vorfelds im Deutschen und der Erststelle im Polnischen. Versuch einer typologischen Analyse im einfachen Satz. [Studien zum polnisch-deutschen Sprachgebrauch, Bd. 5]. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006, 145 S.................................................................... 710
Joanna Roczniak: Norbert Elias: Mozart. Portret geniusza. Opracował Michael Schröter, przekład Bogdan Baran. Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2006, ss. 203.......................................................................................................... 713
Marta Torenc: Michael Kelly, Michael Grenfell: Europejski profil kształcenia nauczycieli języków. Materiał pomocniczy – zarys treści kształcenia. Wydawnictwo CODN, Warszawa 2006, ss. 47.................................................. 717
Marta Torenc: Dorota Werbińska: Skuteczny nauczyciel języka obcego. Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2006, ss. 147 720
Anna Warakomska: Marcin Fabjański: Wędrówki filozoficzne. Wyd. WILGA, Warszawa 2003, ss. 108 723
Anna Warakomska: Richard H. Popkin (ed.): Historia filozofii zachodniej. Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2003, ss. 852 725
Autoren der Beiträge und Buchbesprechungen 731